Servet-i Fünun Dönemi ve Hüseyin Rahmi Gürpınar Konu Anlatımı Özet Slayt

Sunumun tamamı internetten bulunan veriler ile TARAFIMDAN oluşturulmuştur, ticari amaç güdülmedikçe herhangi bir yerde site linki belirterek paylaşılabilir veyahut herhangi bir kaynak belirtme zorunluluğu olmadan sunum olarak kullanılabilir.

Servet-i Fünun Konu Anlatımı Özet Slayt

Servet-i Fünun Döneminin Genel Özellikleri

• Tarihçiler, Tanzimat döneminin sona erişinin 1876 yılına bağlarlar. Çünkü bu tarih, aynı zamanda yeni bir dönemin de başlangıcıdır.
• Servet-i Fünun şiirinin bütün özellikleri, içinde doğup geliştiği Abdülhamit döneminin izlerini taşır. Bu dönemde, Tanzimat kuşağının bağlandığı tüm umutlar kökünden budanmış, yirmi yıl süren bir baskı ve sansür dönemi ve bunun yarattığı umutsuzluk insanların ruhlarına işlenmiştir.
• Ülkemizde sansürün ilk kurbanları, Namık Kemal’in Evrak-ı Perişan adlı kitabı ile Ahmet Mithat’ın Dağarcık adlı risalesidir. Abdülhamit döneminde iyice ağırlaşan sansür, Osmanlının tüm yaşamını kahredici bir karanlığa boğmuştu.
• Bu umutsuz ve yalnız dünyada sanatçılara düşen iş, bireysel yeteneklerini en sakıncasız, zararsız konularda kullanmak üzere, kuşku çekecek hiçbir eyleme karışmamaktır. Düşünce ve duyarlıkları sürekli bir baskı altında kalmış, yılgınlığa düşmüşler ve sonuçta siyasal konulardan özellikle kaçınan, suya sabuna dokunmayan bir tutumu benimsemişlerdir. Edebiyat ve basın, sağır bir sessizliğe gömülmüştür.
• Bu koşullar altında Servet-i Fünun dergisinde bir arata gelen yazarlar topluluğunun II. Abdülhamit’in baskıcı uygulamalarından korunma güdüsüyle yeni edebi biçimler bulma çabası, onları dilde de biçimde de olabildiğince seçici bir tutuma yöneltmiştir. Arapça ve Farsça tamlamalara yeniden dönüşün ve anlamda kapalılığın yeniden ortaya çıkışının temel nedeni, bu korunma içgüdüsüdür.
• Tevfik Fikret “Edebiyat-ı Cedide”nin şiirini, Halit Ziya da nesrini Temsil ederler. Fakat Fikret, bu edebi topluluğun başındadır.

Servet-i Fünun Romanlarının Genel Özellikleri

• Bu dönemin romanlarında olay örgüsünün, konuların, konuşmaların başarılı bir biçimde yer aldığı görülür. Bu nedenle Servet-i Fünun romanı Tanzimat romanından daha sağlam bir tekniğe sahiptir.
• Servet-i Fünun romancıları dönemin başlarında hem romantizmin etkisindedirler, hem de baskıcı bir siyasal ortam içinde yaşamışlardır. Bu yüzden önceleri daha çok bireysel konuları işlemişlerdir.
• Sonraları gerçekçiliğe (realizm) yönelmiş, eserlerinde toplum yaşayışını vermeye başlamışlardır. Toplumun nasıl batılılaştığını; batılaşmanın yanlış anlaşıldığını anlatmış; batılı aile ve toplum yaşantısının doğru örneklerini göstermeye çalışmışlardır.
• Servet-i Fünun döneminin en başarılı romancısı Halit Ziya Uşaklıgil (1867- 1945)'dir. Uşaklıgil, ünlü romanı Aşk-ı Memnu (1900)'da varlıklı bir ailedeki batılı yaşam biçimini anlatır. Mai ve Siyah (1897) adlı romanında ise o dönemin basını, bir Türk ailesinin yaşayış biçimi ve bir şairin dünyası verilmiştir.
• Bu dönem roman ve öykücüleri batılaşmadan sonra aşk konusunu işlemişlerdir. Özellikle Mehmet Rauf (1875-1931) romanlarında bireylerin iç dünyasını ve romantik aşkları konu edinmiştir. Onda toplumsal ögeler çok az yer alır; ağırlık psikolojik içeriklidir. Mehmet Rauf'un Eylül (1901) adlı eseri Türk edebiyatının en başarılı psikolojik romanıdır.
• Dil ve anlatım, Servet-i Fünun roman ve öyküsünün en zayıf yönüdür. Yazarlar sözlüklerden, unutulmuş Arapça, Farsça sözcükleri bulup kullanmışlardır. Tanzimatta Namık Kemal'le başlayan sanatlı anlatımı daha da ağırlaştırmışlardır. Bu yüzden yer yer dil anlaşılmaz duruma gelmiştir.
• Romanlarda İstanbul dışına çıkılmazken, öykülerde olaylar İstanbul dışında da geçmiştir.
• Romanlardaki ağır ve süslü dil hikayelerde sadeleşmiştir.

Servet-i Fünun Romancılarının Etkilendiği Akımlar

Roman, temsil ettiği akıma göre romantik roman, natüralist roman, realist roman; konusuna göre aşk romanı, toplumsal roman, polisiye roman, macera romanı gibi isimler alır. Servet-i Fünûn yazarları, yakından takip ettikleri Fransız yazarların etkisiyle realist roman anlayışını benimsemişlerdir. Realist romanlar olayları kişi ve çevreyi gerçekçi bir şekilde anlatır. Yazarlar kendi duygu ve düşüncelerini esere yansıtmazlar. Olaylar ve kişiler karşısında tarafsız kalırlar. Realist romanlarda eserin üslubu yapmacıksızdır. Servet-i Fünûn yazarları, romanda realist ve natüralist yazarları örnek almışlardır. Realist romanda gözlem ve araştırma ön planda, his ve hayal unsurları ise ikinci plandadır. Realist romanlarda gerçekler, görülenler ve incelemelerin ortaya koyduğu sonuçlar önemlidir. Gözlem önemlidir. Yazarlar gerçeğe uygun çevre betimlemeleri yapmıştır. Bu dönem romancıları, esere kendi duygu, düşünce ve hayallerini karıştırmaz, kişiliğini gizler. Bunun için de olayları, kişileri iç ve dış özellikleriyle, psikolojik yönleriyle objektif bir şekilde anlatır. Dil ve üslup olaya ve olayın kahramanının kişiliğine uygun olarak kullanılır. Natüralist romanlarda bilime ve araştırmaya daha çok önem verilir. Natüralistler gerçeğe bağlılıkta ve sosyal meseleleri araştırmada realistlerden çok daha fazla bilimsel metodlara bağlıdır. Toplumu âdeta bir laboratuvar olarak düşünürler ve eserlerini bu laboratuvar içinde, bilimsel verilere bağlı kalarak yazarlar. Servet-i Fünûn yazarlarının romanlarında realizm belirgindir. Sanat sanat içindir anlayışından hareketle sanatçılar dil ve anlatıma önem vermişlerdir.

Hüseyin Rahmi Gürpınar

• Naturalist bir yazardır.
• Ahmet Mithat Efendi'nin temsil ettiği edebi geleneği sürdürmüştür.
• Romanları teknik açıdan kusurludur.
• Dili sadedir. Eserlerindeki kişileri, yöresel şiveleriyle yansıtır.
• Sokağı edebiyata getiren sanatçıdır.
• Romanlarında sık sık olayla ilgisiz bilgiler verir ve olaya kendisini katar.
• Yapıtlarında İstanbul halkının günlük yaşantısından bahseder; eski İstanbul hayatını son derece canlı tasvirlerle ve kıvrak bir üslupla hikâyeleştirir.
• Eserlerinde 19 ve 20. yüzyılı gerçekçi ve yalın bir dil kullanarak betimlemiştir. Bundan dolayı halk tarafından sevilen bir yazar olmuştur.